تهران در روزهای آغازین خردادماه جاری میزبان نارندرا مودی نخست‌وزیر هند و محمداشرف غنی رئیس‌جمهور افغانستان بود. هدف از سفر دو مقام عالی‌رتبه، امضاء قرارداد سه‌جانبه توسعه بندر چابهار اعلان شده است. هرچند پیش‌تر میان جمهوری‌اسلامی ایران و هند توافقاتی به‌منظور توسعه این بندر انجام شده بود، عمدتاً تحریم‌های بین‌المللی پیرامون برنامه هسته‌ای مانع از تحقق آن شد. در ماه‌های اخیر و پس از تحقق برجام ـ بر اساس رایزنی‌های صورت گرفته ـ مقامات سه کشور آماده امضاء این توافق شدند؛ توافقی که می‌تواند سرآغاز یک همکاری منطقه‌ای وسیع با مشارکت طرف‌های دیگر از آسیای جنوبی و آسیای مرکزی بوده و واجد تأثیرات عمیقی بر مناسبات منطقه‌ای و لااقل در روابط سه کشور باشد. در شرایط فعلی آثار توافق منعقده شده برای کشورهای متعاهد در سه حوزه ژئوپلیتیکی، اقتصادی و سیاسی ـ امنیتی قابل توضیح و تشریح به‌نظر می‌رسد.
پی نوشت:
1- پیوند این مطلب در پایگاه خبری بصیرت
2- پیوند این مطلب در پایگاه مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
3- پیوند این مطلب در خبرگزاری فارس
با سفر یک هیئت عالی‌رتبه امنیتی پاکستان به افغانستان، پیش‌نویس توافقنامه امنیتی بین سازمان امنیت ملی افغانستان و سازمان اطلاعات محرمانه ارتش پاکستان (ISI) در ماه می سال جاری میلادی امضاء شد. بر اساس این توافقنامه دو سازمان به‌منظور مبارزه بهتر با تروریسم با یکدیگر همکاری خواهند کرد.
امضای پیش‌نویس این توافقنامه که به‌صورت محرمانه صورت گرفته بود هفته گذشته افشا شد و باعث اعتراض شمار زیادی از نمایندگان مجلس نمایندگان، شخصیت‌های مطرح سیاسی و جهادی همچنین سازمان‌های مردم‌نهاد و اجتماعی در افغانستان شد. دامنه این انتقادات به کابینه دولت وحدت ملی نیز کشیده شد و «رحمت‌الله نبیل» رئیس امنیت ملی افغانستان و «حنیف اتمر» مشاور امنیت ملی اشرف غنی پیرامون این مسئله در حاشیه جلسه هیئت دولت به مشاجره پرداختند. در این میان کرزی ـ رییس‌جمهور پیشین افغانستان ـ نیز خواستار لغو این تفاهم‌نامه شده است.
از سوی دیگر هند نیز نسبت به امضای این پیمان امنیتی ابراز نگرانی کرده است. «اجیت دیول» مشاور عالی امنیت ملی هند گفته است که این اقدام بر اساس مفروضات و تصورات اشتباه صورت گرفته زیرا پاکستان در نظر دارد افغانستان را تحت فشار قرار دهد. همچنین اعضای کمیسیون امنیت مجلس نمایندگان افغانستان با احضار رئیس سازمان امنیت ملی این کشور به توافقنامه مذکور واکنش نشان دادند. این نشست که برای بحث و تبادل نظر پیرامون مفاد این پیمان بود، پشت درهای بسته برگزار کردید.
از محتوای دقیق این توافق اطلاعی در دست نیست اما بر اساس اظهار نظر افراد آگاه، انجام عملیات مکمل و هماهنگ علیه طالبان جزء مفاد آن است. «عاصم بجوا»، رییس بخش روابط عمومی ارتش پاکستان در اظهار نظری در شبکه‌های اجتماعی گفته است که این توافقنامه شامل اشتراک‌گذاری اطلاعات، عملیات هماهنگ و مکمل اطلاعاتی در دو طرف مرز می‌شود. بر اساس این توافقنامه، سازمان‌های اطلاعاتی دو کشور در عملیات علیه تروریسم همکاری می‌کنند. یکی از مفاد مهم این توافقنامه، بازپرسی مشترک از مظنونان به ارتکاب اقدامات تروریستی است. همچنین آی.اس.آی ریاست امنیت ملی افغانستان را تجهیز کرده و کارمندان آن را آموزش می‌دهد.
به‌طور خلاصه می‌توان بر اساس اخبار و تحلیل‌های موجود، مواردی از جمله کمک‌های فنی و تکنیکی آی.اس.آی به ریاست عمومی امنیت ملی افغانستان، مبادله اطلاعات میان دو نهاد پیرامون گروه‌های تروریستی (مشخصاً داعش و القاعده)، مبارزه مشترک با جدایی‌طلبی و گروه‌های جدایی‌طلب، مبارزه مشترک دو نهاد با سرویس‌های اطلاعاتی دشمن، فراهم کردن امکان بازجویی زندانیان پاکستانی در افغانستان توسط بازجویان پاکستانی، تعهد آی.اس.آی بر فراهم ساختن تجهیزات مورد نیاز سازمان امنیت ملی افغانستان و نیز ارائه آموزش‌های لازم به نیروهای آن و نهایتاً فراهم آمدن امکانات لازم جهت بازجویی مشترک از شبه‌نظامیان دستگیر شده توسط نهادهای ذی‌ربط در دو کشور را به‌عنوان مهم‌ترین مفاد پیش‌نویس توافقنامه مورد بحث بیان نمود.
