ریشه‌هاوپیامدهای ناامنی‌های شمال افغانستان
یادداشت تحلیلی در سایت مرکز بین‌المللی مطالعات صلح
افغانستان سال‌هاست که به‌عنوان کانون صدور افراط‌گری، تروریسم و مواد مخدر شناخته می‌شود؛بااین‌حال مدتی است که زمزمه‌های صلح در افغانستان و پایان درگیری دولت وحدت ملی و جریان طالبان به گوش می‌رسد. ازاین‌رو بسیاری به کاهش آلام امنیتی این کشور از گذرگاه صلح دولت و طالبان امیدوار بودند. ظهور جریان‌های نزدیک به داعش و گسترش ناامنی‌ها در شمال افغانستان نشان داد که امید بستن به صلح در کشوری که پایه‌های افراط‌گری در آن مستحکم است، چندان نزدیک به صواب نیست.
در هفته‌های اخیر شاهد گسترش اقدامات تروریستی در مناطق شمال و شمال شرق افغانستان بوده‌ایم. شمال افغانستان که هم‌مرز با منطقه آسیای مرکزی است، عمدتاً شامل شش ولایت بدخشان، تخار، قندوز، بلخ، جوزجان، فاریاب و بادغیس است. ولایات شمالی عموماً از امنیت نسبی بالاتری در میان سایر ولایات افغانستان بهره‌مند بوده‌اند. بااین‌حال در ماه‌های اخیر شاهد گسترش ناامنی در بیش از 10 ولایت شمالی افغانستان هستیم. در بدخشان، هزاران جنگجوی چچنی، ازبک، تاجیکی و طالبان محلی، پایگاه دایر کرده و تعدادی از ولسوالی های بدخشان را به‌شدت ناامن ساخته‌اند. نمایندگان مردم سایر ولایات شمالی افغانستان، مخصوصاً فاریاب، سرپل، قندوز، جوزجان، سمنگان و…در مجلس نیز در گفتگوهای رسانه‌ای خود صراحتاً می‌گویند که برخی ولسوالی های مهم ولایات‌شان در آستانه سقوط به‌دست جنگجویان است. همزمان مقامات فدراسیون روسیه از گسترش ناامنی در این منطقه ابراز نگرانی کرده‌اند. روس‌ها با توجه به‌وجود رگه‌های بنیادگرایی در کشورهای منطقه آسیای مرکزی، از گسترش ناامنی به این کشور که از سویی هم‌مرز با افغانستان و از سویی حاشیه امن و عمق راهبردی آن به‌شمار می‌روند، به‌شدت نگران هستند. در این نگاره سعی خواهد شد تا ریشه‌ها و پیامدهای حوادث اخیر در مناطق شمالی افغانستان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
