تحرکات اخیر طالبان برای ارزیابی مواضع ترامپ در قبال افغانستان است

به اعتقاد کارشناس مسائل افغانستان، مجموعه تحرکات طالبان طی روزهای اخیر در راستای ارزیابی سیاست‌های دولت جدید آمریکا است. این گروه سعی دارد تا سیاست‌های تیم سیاست خارجی و امنیت ملی ترامپ در قبال افغانستان و مسائل آن را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد.

«محمدتقی جهان‌بخش»، کارشناس مسائل افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، در خصوص درخواست طالبان برای مذاکره مستقیم با آمریکا و امکان مذاکره این گروه با دولت وحدت ملی، با اشاره به تلاش طالبان برای ارزیابی دولت منتخب آمریکا بیان داشت: مذاکره طالبان با هر موجودیتی رسمی از جمله دولت وحدت ملی، ایالات‌متحده آمریکا، ایران و روسیه برای این گروه یک اعتباربخشی محسوب می‌شود. این موضوع در این مدت به‌صورت هماهنگ شده یا هماهنگ نشده رخ داده است.

ده روز با داعش (درون دولت اسلامی)

به برکت طاقچه توانستم کتاب «ده روز با داعش (درون دولت اسلامی)» اثر «یورگن تودنهوفر» را بخوانم. تودنهوفر به همراه فرزندش فردریک و دوست او (مالکوم) پس از انجام هماهنگی با برخی نیروهای رده بالای داعش در سوریه و گرفتن امان نامه از خلیفه داعش یعنی ابوبکر البغدادی از طریق مرز ترکیه وارد سوریه شده و از آنجا به موصل می روند.

تودنهوفر خبرنگار آلمانی الاصلی است که بر اساس آنچه در این کتاب گفته است، ظاهرا سال هاست درباره بنیادگرایان مسلمان و جنبش های جهادی اسلامی پژوهش و تحقیق می کند و البته شناخت خوبی از تعالیم اسلامی دارد. او تجارب خوبی از مواجهه با گروه هایی مانند القاعده، طالبان و... دارد و از این تجارب برای گفتگو با سران و افراد داعشی به خوبی استفاده کرده است.

این کتاب نخستین بار در سال 2015 در آلمان منتشر شده و به سرعت در ایران توسط آقای علی عبداللهی و خانم زهرا معین الدینی ترجمه و توسط انتشارات کتاب کوله پشتی منتشر شده است. سرعت در ترجمه متاب که از کیفیت فنی بالایی برخوردار است، ارزش این کتاب را بیش از پیش می کند.

داشتن یک فهم و گزارش مستقیم از آنچه در قلمرو داعش می گذرد، در شرایط کنونی برای همه جذاب و برای کسانی که پیگیر تحولات منطقه هستند، بسیار آموزنده است.

در این هفته که هفته کتاب خوانی هم هست، خواندن این کتاب را توصیه می کنم.

---

پی نوشت:

- کتاب در طاقچه 70000 ریال و نسخه چاپی ظاهرا 200000 ریال است.

- «ابوقتاده» کاراکتر جالبی است.

- «تودنهوفر» اگر آنطور که نوشته است، بوده، سر نترسی دارد.

- بر اساس آنچه در ویکی پدیا آمده، آقای علی آبادی (مترجم کتاب) بیرجندی هستند و تا حدودی! هم ولایتی.

رمان تکفیری

گفته بودم که مشغول حواندن رمان «تکفیری» هستم. امروز تمام شد.

داستان یکی از مجاهدین افغانستانی بود که بعد از حمله آمریکا به افغانستان پس از حادثه یازده سپتامبر به عربستان سعودی رفته بود و آنجا بر اساس تفکرات «محمدبن عبدالوهاب» آموزش دیده و شده بود استاد دانشگاه؛ اما به دلیل اعتراضاتش نسبت به اقدامات پادشاه و مقامات سعودی اخراج شده بود و...

اصولا رمان خوان نیستم و این دومین رمانی بود که می خواندم. اولی نسخه چاپی اش را خوانده بودم. این یکی اما نسخه الکترونیکی بود و البته لذت بخش تر از نسخه چاپی. کتاب را از طریق نرم افزار اندرویدی «طاقچه»، به قیمت 40000 ریال گرفتم.

خواندن این رمان برای کسانی که افغانستان و تقکر وهابی تکفیری را می شناسند، خالی از آموزه های جدید نیست.

مجموعا قلم روان نویسنده به نظرم جذاب رسید. همچنین پایان خوبی را برای داستان رقم زده بود. «تکفیری» از جنس تلاش هایی است که همه کسانی که دل در گرو ارزش های متعالی انقلابی، اسلامی و شیعی دارند، باید در دستور کار قرار دهند.

نویسنده این اثر آقای مهدی دریاب است. ایشان ظاهرا اهل کازرون هستند. رخ دادن بخش مهمی از رمان در کازرون و ذکر جزییات شاید شاهدی بر این سخن باشد. به ایشان و قلم شان، خلق «تکفیری» را تبریک می گویم.

ما را مدافعان حرم آفریده‌اند...

چند روز پیش (دقیقا سه شنبه یازدهم آبان ماه) پیکر شهید مدافع حرم، مرحوم مصطفی کریمی از دانشگاه تهران تشییع شد. حضور ایرانی ها و افغانستانی ها در تشییع پیکر شهید بی نظیر بود. حقیقتا جلوه آشکار یگانگی عمیق فرهنگی، اعتقادی و حتی سیاسی میان مردمان دو سوی مرز بود. شهید کریمی فارغ التحصیل مهندسی معماری از دانشگاه تهران بود و بی تردید یکی از نخبگان در جامعه مهاجرین به شمار می رفت. پدر شهید از روحانیون افغانستانی و برادر ایشان ارتوپد و رییس پیشین انجمن پزشکان افغانستان مهاجر هستند.

شهادت این شهید، با نظرداشت وضعیت علمی و خانوادگی او و تشییع با شکوه پیکرش بی تردید خط بطلانی است بر تبلیغات ضدایرانی و تلاش هایی که می خواهد فرهنگ غنی مردمان خراسان بزرگ را با خطی که زاییده استعمار است دچار انشقاق کند. پیام پدر بزرگوار شهید هم درس های فراوانی دارد برای کسانی که اهل یادگیری هستند.

شهادت این شهید بزرگوار که در نیت خالص او هیچ تردیدی نمی توان روا داشت را به خانواده پرآوازه اش، جامعه بزرگ مهاجرین افغانستانی و همه کسانی که دل در گرو ارزش ها دارند، صمیمانه تبریک و تسلیت می گویم.

---

پی نوشت:

• امروز رمانی را از سامانه کتاب طاقچه دریافت کردم تحت عنوان تکفیری که آقای مهدی دُریاب آن را نگاشته است. کتاب بر اساس زندگی نامه یک دانشجوی پزشکی ایرانی است که در دوره جهاد افغانستان برای مبارزه علیه اشغال این کشور توسط شوروی به کمک مجاهدین افغانستانی رفته بود. این را گفتم که بگویم ریشه برادری ها مان عمیق تر از تبلیغاتی است که این روزها از منابع مشخص به افکار عمومی پمپاژ می شود.
• تلاش هایی از جنس طاقچه قابل تحسین و ارزشمند است.
• کتابخوانی و متن خوانی را جدی بگیرید. لعنت بر تلگرام...

سر زینب به سلامت، سر نوکر به فلک...

شعری که توسط مادر بزرگوار شهید محمدخانی (شهید مدافع حرم) در محضر رهبر معظم انقلاب خوانده شد و ایشان تصحیح کردند:

سر که زد چوبه ی محمل، دل مـا خورد تَـرَک

غربتـش ریخت به زخـم دلِ عُشـــاق نَـمَـک

و چنان سوخت که بر سَردرِ آن، این شده حک

سر زینب به سلامت، سَرِ نوکر (به درک) به فَـلَک

در مصاحبه با خبرگزاری موج: چشم انداز امنیت افغانستان در کوتاه مدت امیدوار کننده نیست

موج - گروه اقتصاد سیاسی
پس از انتشار خبری در مورد انشعاب طالبان و تاسیس گروهی به رهبری ملامحمد رسول که برداشت غیر رادیکالی داشت، این سوال در اذهان مطرح شد که دودستگی میان شبه‌نظامیان طالبان چه تاثیری بر صلح و امنیت افغانستان خواهد گذاشت. این موضوع از این جهت حائز اهمیت است که داعش نیز توانسته در این کشور با جذب نیرو حوزه نفوذی برای خود تعریف کند.
از این‌رو برای بررسی وضعیت امنیتی افغانستان و تقابل داعش و طالبان در آینده این کشور، گفتگویی با محمدتقی جهانبخش، کارشناس مسائل افغانستان، انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

آیا می‌توان با توجه به انشعاب در طالبان و به‌ وجود آمدن گروهی که دیدگاه‌های مسالمت‌آمیزتری دارد، از بازتعریف کلمه «تروریسم» در این کشور سخن گفت؟
اتفاقی که در افغانستان بعد از مرگ ملا عمر رخ داد، تغییر چندانی در کنش‌های اصلی و استراتژی‌های این گروه ایجاد نکرده است؛ زیرا حتی قبل از اینکه خبر مرگ ملاعمر منتشر شود، گروهی از طالبان در روند دستیابی به صلح، وارد گفت و گو با دولت کابل شده بود اما بعد از انتشار خبر مرگ وی این روند به بن‌بست رسید، تا اینکه مدتی پیش گروهی تحت عنوان «شورای عالی امارت افغانستان» از طالبان انشعاب یافت و به رهبری ملا محمد رسول اعلام موجودیت کرد. این جریان به لحاظ کارکردی ظاهرا چندان تاثیرگذار نخواهد بود؛ چرا که ابعاد، جایگاه، مقبولیت و مشروعیت آن مشخص نیست. به‌ علاوه لجستیک و پشتیبانان آن ظاهرا قابل توجه نیستند. از این جهت اصولا توجه بیش‌ از اندازه به آن حداقل در شرایط فعلی نمی‌تواند مفید باشد. اما اینکه این گروه از دیدگاه‌های جدیدی مثل پذیرش حضور زن در محیط بیرون از خانه و برابری زن و مرد سخن می‌گوید، در راستای جلب افکار عمومی قابل‌ تحلیل است. آن‌ها در تلاش‌اند با این مفاهیم وارد دیالوگ با دولت شوند و بتوانند سهم خواهی کنند؛ وگرنه این گروه تاثیرگذار نیست و جایگاه آن در مجموعه طالبان و نیز منظومه افراط‌گرایی در افغانستان نامعلوم است، لذا با این شرایط نمی‌توان از تغییر تعریف تروریسم در افغانستان سخن گفت و اطلاق لفظ «طالب خوب» یا «تروریسم خوب» اصولا موضوعیت ندارد.

---

پی نوشت:

1- پیوند این مطلب در خبرگزاری موج

2- پیوند این مطلب در پایگاه رصد

سیاست دوستونی داعش در افغانستان

داعش یا آنچه به «دولت اسلامی عراق و شام» موسوم است، به‌عنوان شاخه‌ای از جریان القاعده تلقی می‌شود که پس از جهش‌های ژنتیکی ـ سیاسی به گروهی شورشی و بی‌رحم تبدیل شده است. این گروه که یکی از رادیکال‌ترین گروه‌های افراط‌گر است، از اواسط سال 2013 اعلام موجودیت کرد و پس از آن توانست به‌سرعت بخش‌های قابل‌توجهی از سوریه و عراق را تحت کنترل خود درآورد. علاوه بر این گروه‌های افراط‌گرایی در نیجریه و لیبی نیز با ابوبکر البغدادی ـ سرکرده این جریان ـ بیعت کرده و بدین ترتیب چهار کشور کم‌وبیش درگیر مسئله‌ای به نام داعش شدند.

---

پیوند این مطلب در سایت اندیشکده تبیین

پیوند این مطلب در سایت خبرگزاری فارس (افغانستان)

پیوند این مطلب در سایت کابل نیوز

پیوند این مطلب در سایت تلویزیون فارسی دری

پیوند این مطلب در سایت دیدبان

نگاه جریان حکمتیار به داعش

  محمدتقی جهانبخش/ کارشناس افغانستان و پاکستان

نزدیک به چهار دهه ناامنی، افغانستان را به کشوری «فرومانده» تبدیل کرده که در آن امنیت مقوله‌ای کمیاب و شکننده است. در دوره پساطالبان هر چند تلاش‌هایی در راستای بهبود وضعیت سیاسی، اقتصادی و امنیتی افغانستان توسط دولت مرکزی و بازیگران خارجی در این کشور صورت گرفته است، با این‌حال وجود ریشه‌های عمیق افراط، خشونت و قوم‌گرایی، این ظرفیت را دارد تا هر لحظه افغانستان را وارد مرحله جدیدی از خشونت و ناامنی نماید.

در ماه‌های اخیر کم‌وبیش اخباری مبنی‌بر حضور عناصر جریان تروریستی داعش در افغانستان به گوش می‌رسید که البته غالباً از سوی مقامات این کشور رد می‌شد. تا اینکه بالا گرفتن درگیری‌های این جریان با گروه طالبان و نیز آغاز مبارزه آن با دولت مرکزی، مقامات را ناگزیر از تأیید حضور داعش در افغانستان نمود. در روزهای اخیر تحولی که بیش‌ازپیش خطر داعش را برای مقامات به سطح آورده، خبر حمایت جریان حزب اسلامی گلبدین حکمتیار از داعش در تقابل میان این گروه و طالبان افغانستان بوده است. اگر چه حمایت حزب اسلامی از داعش تکذیب شد اما حزب اسلامی در حالی پیوستن خود را به داعش رد کرد که گزارش های تایید نشده حاکی از آن است گروه داعش، بیعت حزب اسلامی را رد کرده و عضویت آن را نپذیرفته است.

انتشار این خبر با توجه به سوابق حکمتیار، واکنش‌های مختلفی را در داخل و خارج افغانستان برانگیخته است. این نوشتار در پی آن است تا ابعاد مختلف انتشار خبر حمایت حزب اسلامی از داعش را مورد واکاوی قرار داده و چرایی چنین اقدامی را به بحث بنشیند.

ریشه‌هاوپیامدهای ناامنی‌های شمال افغانستان

یادداشت تحلیلی در سایت مرکز بین‌المللی مطالعات صلح

---

افغانستان سال‌هاست که به‌عنوان کانون صدور افراط‌گری، تروریسم و مواد مخدر شناخته می‌شود؛بااین‌حال مدتی است که زمزمه‌های صلح در افغانستان و پایان درگیری دولت وحدت ملی و جریان طالبان به گوش می‌رسد. ازاین‌رو بسیاری به کاهش آلام امنیتی این کشور از گذرگاه صلح دولت و طالبان امیدوار بودند. ظهور جریان‌های نزدیک به داعش و گسترش ناامنی‌ها در شمال افغانستان نشان داد که امید بستن به صلح در کشوری که پایه‌های افراط‌گری در آن مستحکم است، چندان نزدیک به صواب نیست.

در هفته‌های اخیر شاهد گسترش اقدامات تروریستی در مناطق شمال و شمال شرق افغانستان بوده‌ایم. شمال افغانستان که هم‌مرز با منطقه آسیای مرکزی است، عمدتاً شامل شش ولایت بدخشان، تخار، قندوز، بلخ، جوزجان، فاریاب و بادغیس است. ولایات شمالی عموماً از امنیت نسبی بالاتری در میان سایر ولایات افغانستان بهره‌مند بوده‌اند. بااین‌حال در ماه‌های اخیر شاهد گسترش ناامنی در بیش از 10 ولایت شمالی افغانستان هستیم. در بدخشان، هزاران جنگجوی چچنی، ازبک، تاجیکی و طالبان محلی، پایگاه دایر کرده و تعدادی از ولسوالی های بدخشان را به‌شدت ناامن ساخته‌اند. نمایندگان مردم سایر ولایات شمالی افغانستان، مخصوصاً فاریاب، سرپل، قندوز، جوزجان، سمنگان و…در مجلس نیز در گفتگوهای رسانه‌ای خود صراحتاً می‌گویند که برخی ولسوالی های مهم ولایات‌شان در آستانه سقوط به‌دست جنگجویان است. همزمان مقامات فدراسیون روسیه از گسترش ناامنی در این منطقه ابراز نگرانی کرده‌اند. روس‌ها با توجه به‌وجود رگه‌های بنیادگرایی در کشورهای منطقه آسیای مرکزی، از گسترش ناامنی به این کشور که از سویی هم‌مرز با افغانستان و از سویی حاشیه امن و عمق راهبردی آن به‌شمار می‌روند، به‌شدت نگران هستند. در این نگاره سعی خواهد شد تا ریشه‌ها و پیامدهای حوادث اخیر در مناطق شمالی افغانستان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.